Monsoon in Kerala हवामान खात्याच्या अंदाजानुसार यंदा महाराष्ट्रात मान्सून सामान्यपेक्षा लवकर येण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी आपल्या शेती कामांचे नियोजन आधीपासूनच करणे आवश्यक ठरणार आहे. तज्ज्ञांच्या मते यावर्षीचा पावसाळा समाधानकारक राहणार असून, शेतीसाठी अनुकूल वातावरण मिळण्याची शक्यता आहे. याबाबत सविस्तर माहिती खाली दिली आहे.
मान्सूनचा लवकर प्रवेश
माहितीनुसार, मान्सून यंदा १३ मे रोजीच अंदमान-निकोबार बेटांवर दाखल झाला आहे, जे सामान्य वेळेपेक्षा सुमारे आठ दिवस लवकर आहे. या गतीने तो केरळमध्ये २६-२७ मे दरम्यान पोहोचेल, असा अंदाज आहे. महाराष्ट्रात मान्सून खालीलप्रमाणे लवकर येऊ शकतो:
- गोवा: ५ जूनच्या ऐवजी १ जून
- मुंबई: १० जूनच्या ऐवजी ५ जून
- मराठवाडा व विदर्भ: १५ जूनच्या ऐवजी १० जून
याचे मुख्य कारण म्हणजे महाराष्ट्रावर सध्या १००६ हेक्टोपास्कल इतका कमी हवेचा दाब आहे. हाच कमी दाब टिकून राहिल्यामुळे वाऱ्यांचा वेग वाढला असून, ते थेट महाराष्ट्राच्या दिशेने वाहत आहेत.
हे पण वाचा : आता फक्त याच शेतकऱ्यांना पीक विमा मिळणार सरकारचा मोठा निर्णय
Monsoon in Kerala सध्याचा पाऊस – मान्सूनपूर्व की मान्सून?
राज्यात सध्या अनेक भागांमध्ये होत असलेला पाऊस हा मान्सूनपूर्व पावसाचा भाग आहे. भारतीय हवामान विभागाच्या नियमांनुसार, सलग पाच दिवस एखाद्या भागात पाऊस झाल्यास, तेथील मान्सूनचे आगमन अधिकृत मानले जाते. सध्या हा पाऊस मान्सूनपूर्वच आहे, तरीही तो मान्सूनाच्या आगमनाच्या प्रक्रियेचा भाग मानला जातो.
यंदा मान्सूनपूर्व पावसाचे प्रमाण चांगले असून, त्यामागेही कमी दाबाचे वातावरणच कारणीभूत आहे. पुढील आठवडाभरही हवेचा दाब १००६ हेक्टोपास्कलच्या आसपास राहण्याची शक्यता आहे. यामुळे अरबी समुद्र, बंगालचा उपसागर आणि हिंदी महासागरातून भरपूर वाफ युक्त वारे वाहून येणार असून, पावसाची शक्यता अधिक आहे.
मान्सूनपूर्व पावसाचे फायदे आणि तोटे
फायदे:
- पाण्याच्या कमतरतेने त्रस्त भागांना दिलासा
- टँकरवर अवलंबून असलेल्या गावांना मदत
- डाळींब, शेवगा यांसारख्या बहुवार्षिक पिकांना फायदा
तोटे:
- उन्हाळी बाजरी, तीळ, भुईमूग यांसारखी काढणीस आलेली पिके धोक्यात
- शेतात चिखल झाल्यामुळे काढणीस अडथळा
- द्राक्षबागेत सूर्यप्रकाशाच्या कमतरतेमुळे कळी तयार होण्यावर विपरित परिणाम
यंदाच्या मान्सूनचा अंदाज
हे पण वाचा :- पुढचे 5 दिवस या जिल्ह्यात मुसळधार पाऊस पडणार तुमच्या जिल्ह्यात..?
हवामान खात्याच्या ‘मान्सून मॉडेल’नुसार यंदा सरासरीपेक्षा जास्त म्हणजेच १०३% ते १०५% पावसाचा अंदाज वर्तवला आहे. भारतीय हवामान विभागाने १०५% पावसाचा अंदाज दिला आहे, तर स्कायमेटने १०३% पावसाचे भाकीत केले आहे.
सामान्यतः जेव्हा मान्सूनपूर्व पाऊस अधिक चांगला होतो, तेव्हा मुख्य मान्सून हाही समाधानकारक राहतो. अधिकृत घोषणा १ जून रोजी अपेक्षित असून, त्यादिवशी स्थानिक पातळीवरही अंदाज जाहीर केला जाईल.
शेतकऱ्यांनी निवडावी अशी पिके
यंदा चांगल्या पावसाच्या शक्यतेमुळे शेतकऱ्यांनी पुढील पिकांचा विचार करावा:
- कपाशी: भरपूर पावसामुळे कपाशीचे उत्पादन वाढते.
- सोयाबीन: सातत्यपूर्ण पावसामुळे पीक अधिक सशक्त वाढते.
- भात: कोकण आणि पूर्व विदर्भात भाताचे पीक चांगले येण्याची शक्यता.
- इतर पिके: मका, उडीद, मूग यांचीही वाढ चांगली होऊ शकते.
शेतकऱ्यांनी घ्यावयाची काळजी
आंतरमशागत: सततच्या पावसामुळे होणाऱ्या अडचणींसाठी पर्यायी योजना तयार ठेवावी.
पूर्वमशागत: पाऊस सुरू होण्याआधी शेतीची नांगरट, कुळवाची कामे पूर्ण करून ठेवावीत.
बियाणे व खते: उच्च प्रतीची बियाणे, खते व औषधांचा साठा आधीच करून ठेवावा.
पाण्याचा निचरा: अतिपावसामुळे शेतात पाणी साचणार नाही याची दक्षता घ्यावी.
कोरड्या काळाची तयारी: मान्सूनमध्ये मधे कोरड्या दिवसांसाठी पाण्याचे व्यवस्थापन तयार ठेवावे.